Jeneratör transfer panosu, şebeke ile jeneratör arasında otomatik ve güvenli enerji geçişi sağlayan panodur. Elektrik kesildiğinde jeneratörü devreye alır, şebeke geldiğinde tekrar şebekeye döner.
Böylece yükler kesintisiz beslenir, iki kaynağın aynı anda hatta olması önlenir. Doğru pano seçimi için jeneratör gücü, faz sayısı, kullanım yeri ve güvenlik donanımları dikkate alınır. Hastane, fabrika, veri merkezi, konut gibi yerlerde kullanılır. Bu sayede işletmelerin duruş süreleri azalır, kritik sistemler sürekli ve güvenli şekilde çalışır.
Transfer Panosu Nedir?
Mevcut bir şebekeye jeneratör dahil edilmek istendiğinde, şebeke ile jeneratör uyumlu bir şekilde çalışması için kullanılan ürüne transfer panosu denir. Pano, jeneratörden gelen enerjiyi, bağlı olan yükü esas alarak yönlendiren ve enerjiyi açıp kapatmamızı sağlayan bir sistemdir. Şebeke ile jeneratörün aynı anda hatta olmasını engellemek için şebeke kontaktörlerini açar ve iki gücün çakışmasını önler.
Transfer Panosu Nasıl Çalışır?
Şebekede elektrik mevcutken, yük şebekeden beslenmektedir. Şebeke elektriği kesildiğinde ise veya gerilim düştüğünde, jeneratörler otomatik olarak devreye girmekte ve yükü beslemeye devam eder. Elektrik tekrar normale döndüğünde, enerji yeniden şebekeden alınır ve jeneratör devreden çıkar.
Transfer panosunun gücü, jeneratörün gücüne uygun olmalı ve en az jeneratör kadar güçlü seçilmelidir.
Transfer Panosu Çalışma Prensibi Nasıldır?
Transfer panoları, kesintisiz elektrik sağlamak için jeneratörün ürettiği enerjiyi yüke aktaran panolardır. Otomatik devreye giren jeneratör modelleri, transfer panosu içinde genellikle motorlu şalterler veya kontaktörler kullanılır. Bu elemanların kumandası, transfer panosu üzerindeki kontrol ünitesiyle veya jeneratör kontrol modülüyle yapılır.
Modülün veya ATS kontrol cihazının çalışması için, şebekeden ve jeneratörden 3 faz gerilim bilgisi gerekir. Bu voltaj referansları önemlidir.
Jeneratör panoları 2 farklı şekilde tasarlanabilir. ATS (otomatik transfer panosu) veya manuel transfer panosu farklı şeklinde. Çalışma prensibi olarak çoğunlukla iki adet kontaktör kullanılır ve bu kontaktörlerin yardımcı kontaklarıyla elektriksel kilitleme yapılır. Bazı uygulamalarda, elektriksel kilitlemeye ek olarak mekanik kilitleme de kullanılır.
Müşteri talebine bağlı olarak changeover dediğimiz, jeneratör girişi. Şebeke girişi ve yük çıkışı olan şalterler ile de transfer yapılabilir. Bu sistemler, transfer panosu üzerine yerleştirilen butonlarla manuel çalışacak şekilde de tasarlanabilir. Ancak manuel transfer, operatöre ihtiyaç duyduğu için genellikle tercih edilmez.
Otomatik Transfer Panosu Nedir?
Otomatik transfer panoları (ATS), genellikle jeneratörlerle birlikte kullanılan ve sık tercih edilen panolardır. Şebekeden gelen elektrik kesildiğinde veya arıza olduğunda, jeneratörün devreye girerek geçici olarak elektrik vermesini sağlar. ATS, şebeke gerilimini ve bağlantısını sürekli takip eder. Bir kesinti, dalgalanma veya enerji kalitesinde bozulma olduğunda bunu algılar ve jeneratöre çalışması için komut gönderir.
Otomatik transfer panosunun içinde bu sürece yardımcı olan çeşitli malzemeler bulunur. Bunlar kontaktörler, kompakt şalterler ve açık tip şalterlerdir. Kullanılan malzemeler, otomatik transfer panosunun modeline ve tipine göre değişebilir.
Otomatik Transfer Panosu Nerede Kullanılır?
Otomatik transfer panoları, elektrik kesintisinin kabul edilemediği her yerde kullanılabilir. Evlerde, iş yerlerinde ve benzeri birçok ortamda tercih edilir. Özellikle kesinti olduğunda devreye giren jeneratörlü sistemlerde önemli bir rol oynar.
Zaman zaman devreye giren jeneratörlerde manuel tip transfer panoları da kullanılabilir. Elektrik kesildiğinde, taşınabilir bir jeneratör kullanıyorsanız eğer. Enerjiyi cihazlara iletmek için ya uzatma kablosu kullanmanız ya da jeneratörü doğrudan ev hattına bağlamanız gerekir. Bunu güvenli ve doğru şekilde yapmak için mutlaka bir otomatik transfer panosuna ihtiyaç vardır.
Pano olmadan yapılan doğrudan bağlantılar, jeneratöre zarar verebilir ve kullanım ömrünü kısaltabilir. Ayrıca bu durum, insan sağlığı ve can güvenliği açısından ciddi riskler oluşturur.
En İyi Transfer Panosu Nasıl Seçilir?
En iyi transfer panosunu seçmek için önce ihtiyacınızı netleştirmeniz gerekir. Aşağıdaki başlıklar bu kararı daha kolay vermenize yardımcı olur.
- Güç ve faz bilgisi: Jeneratörün gücüne (kVA / kW) uygun pano seçilmelidir. Tesisiniz tek faz mı, üç faz mı? Pano buna uygun olmalıdır. Yanlış seçilen pano arızalara ve kesintilere yol açabilir.
- Kullanım yeri (ev, iş yeri, sanayi): Ev ve küçük işletmeler için daha kompakt ve basit panolar yeterli olabilir. Fabrika, hastane, data center gibi kritik yerlerde ise daha gelişmiş, yüksek korumalı ve yedeklemeli panolar tercih edilmelidir.
- Otomatik mi, manuel mi?: Elektrik kesildiğinde sistemin kendiliğinden devreye girmesi isteniyorsa otomatik transfer panosu kullanılmalıdır. Daha seyrek kullanılan, her kesintide kullanıcı müdahalesinin kabul edilebilir olduğu yerlerde manuel transfer panosu tercih edilebilir.
- Güvenlik ve koruma özellikleri: Şebeke ve jeneratörün aynı anda hatta olmasını kesin olarak engelleyen kilitleme sistemleri bulunmalıdır. Aşırı akım, kısa devre, faz hatası gibi durumlara karşı koruma elemanları içermelidir. Bu sayede hem jeneratör hem de bağlı yükler korunur, can güvenliği sağlanır.
- Uyumluluk ve standartlar: Pano, ülkemizde geçerli elektrik ve güvenlik standartlarına uygun olmalıdır. Jeneratör marka ve modeli ile uyumlu olması, sahada devreye almayı kolaylaştırır.
- Kullanım kolaylığı ve servis: Üzerindeki gösterge, buton ve uyarı işaretleri anlaşılır olmalıdır. Yetkili servis ve yedek parça desteği olan markalar tercih edilmelidir. Kurulum ve devreye alma desteği, uzun vadede sorunsuz kullanım sağlar.
En iyi transfer panosu; gücüne uygun seçilmiş, güvenli, standartlara uygun ve servis desteği güçlü olandır. İhtiyaçlarınızı net tarif ederek teklif almanız, doğru ürüne daha hızlı ulaşmanızı sağlar.
Avantajları Nelerdir?
- Kesintisiz Güç: Transfer panoları, elektrik kesildiğinde enerjinin durmamasını sağlar. Şebekede arıza olduğunda. Veya jeneratör devreye girdiğinde, pano enerji kaynağını otomatik olarak değiştirir ve yükleri beslemeye devam eder. Böylece tüketim noktalarında kesinti yaşanmaz.
- Güvenilirlik ve Güvenlik: Panolar, elektriğin güvenli ve düzenli şekilde dağıtılmasını sağlamaktadır. Otomatik çalıştıkları için, enerji kaynağı değişirken insan müdahalesine gerek duyulmaz. Bu da hem işletme sürekliliği hem de iş güvenliği açısından büyük avantaj sağlamaktadır.
- Otomatik Kontrol ve İzleme Sistemi: Genel olarak otomatik kontrol ve izleme sistemleri bulunmaktadır. Bu sistem, jeneratörün ve şebekenin durumunu takip etmektedir. Gerekli durumda enerji kaynağını otomatik olarak jeneratörden şebekeye veya tam tersi yönde değiştirebilir.
- Esneklik ve Ölçeklenebilirlik: Transfer panoları, birden fazla enerji kaynağı arasında geçiş yapabilme özelliğinden dolayı esnek çözüm sağlamaktadır. Farklı güçlerde üretilebilir veya ihtiyaca göre büyütülebilir veya küçültülebilir.
Sonuç olarak, transfer panoları elektrik kesintilerinin etkisini azaltır, işletmenin durmasını önler ve kritik sistemlerin sürekli çalışmasını sağlar. Bu yüzden birçok sektörde yaygın olarak tercih edilmektedir.
Transfer Panolarının Kullanım Alanları Nelerdir?
Transfer panoları, elektrik kesintisinin kabul edilemeyeceği veya duruşun yüksek maliyet oluşturduğu her yerde kullanılır. Örnekler:
- Hastaneler ve Sağlık Kurumları: Ameliyathaneler, yoğun bakımlar, laboratuvarlar gibi kritik bölümlerde elektriğin kesilmemesi için kullanılır.
- Veri Merkezleri ve Sunucu Odaları: Sunucuların kapanmaması, veri kaybı olmaması ve sistemlerin sürekli çalışması için transfer panosu şarttır.
- Sanayi Tesisleri ve Fabrikalar: Üretim hatlarının durmaması, makinelerin ani dur-kalk yapmaması için kullanılır. Bu sayede hem verimlilik artar hem de ekipman korunur.
- AVM’ler, Oteller ve İş Merkezleri: Aydınlatma, asansör, iklimlendirme ve güvenlik sistemlerinin çalışmaya devam etmesi için kullanılır.
- Telekom ve Yayın Tesisleri: Baz istasyonları, televizyon/radyo vericileri gibi kesintisiz yayın ve iletişim gerektiren noktalarda tercih edilir.
- Kamu Binaları ve Kritik Altyapılar: Belediyeler, emniyet, itfaiye, havaalanı, kontrol merkezleri gibi kritik hizmetlerin devamlılığı için kullanılır.
- Villalar ve Konut Projeleri: Özellikle jeneratörlü sitelerde, elektrik kesildiğinde otomatik olarak jeneratöre geçiş için kullanılır.
Kısaca transfer panosu; enerji sürekliliğinin önemli olduğu her tesiste. şebeke ve jeneratör arasında güvenli ve otomatik geçiş sağlamak için kullanılır.
